Przemoc domowa w czasach kwarantanny - jak pomóc sobie, sąsiadce, dzieciom zza ściany?
Obecna sytuacja związana z pandemią COVID-19 sprawia, że niektórym z nas jest szczególnie trudno. Należą do nich z całą pewnością osoby doświadczające przemocy domowej – najczęściej kobiety, dzieci i osoby starsze. Przymusowe pozostawanie w miejscu zamieszkania, często w ciągłym kontakcie ze sprawcą przemocy, izolacja społeczna, odgradzająca od bliskich, przyjaciół i profesjonalistów mogących udzielić wsparcia, ograniczenie funkcjonowania instytucji pomocowych, rosnące problemy finansowe wielu rodzin, obawy o zatrudnienie oraz niepewność dotycząca przyszłości sprawiają, że rośnie poziom stresu, złości, frustracji, a co za tym idzie często także poziom agresji i przemocy. W domach, gdzie przemoc była obecna, może się teraz nasilać, a tam, gdzie jej nie było, może się pojawiać. O prawdziwości tych stwierdzeń świadczą liczne informacje od służb i instytucji pomocowych – policjanci dużo częściej niż wcześniej są wzywani na interwencje w związku z przemocą domową, a pracownicy infolinii i miejsc pomocowych donoszą o wzrastającej liczbie telefonów, zgłaszanych potrzeb i udzielanych porad.
W tych trudnych czasach jeszcze ważniejsza niż dotychczas staje się rola osób, które są świadkami przemocy – od tego, czy i jak szybko zareagują, może zależeć zdrowie i życie kobiet, dzieci i osób starszych doświadczających przemocy. Pamiętajmy przy tym, że przemoc to nie tylko przemoc fizyczna, ale także przemoc psychiczna, finansowa i seksualna. Jeśli mamy podstawy sądzić, że jesteśmy świadkami przemocy, przede wszystkim reagujmy. Dajmy znać, że słyszymy, widzimy, jesteśmy świadomi, co się dzieje. Zaoferujmy wsparcie. Powiedzmy o dostępnych możliwościach, zaproponujmy pomoc w kontakcie ze służbami lub powiadomieniu innych osób bliskich. Jeśli mamy podstawy przypuszczać, że osoba, której przemoc dotyczy, nie jest w stanie sama sięgnąć po pomoc, zróbmy to w jej imieniu. Zadzwońmy na policję tel. 112 lub na jeden z telefonów interwencyjnych.
Czasem tak drobne działanie, jak zapukanie do drzwi sąsiada w czasie awantury i pytanie o to, co się dzieje, lub telefon do ośrodka pomocy społecznej mogą zaważyć na dalszych losach osoby doświadczającej przemocy. Sprawca przemocy może poczuć niepokój, zrozumieć, że nie jest bezkarny i zatrzymać się w swoich zapędach. Osoba doświadczająca przemocy może dowiedzieć się, że otoczenie jest skłonne ją wesprzeć i reagować, gdy dzieje się krzywda. Pracownik socjalny może uzyskać istotne informacje, dzięki którym będzie bardziej czujny na sygnały, mówiące o zagrożeniu bezpieczeństwa swoich podopiecznych. Pamiętajmy także, że telefon na policję to wsparcie osoby w potrzebie. Nie wahajmy się zbyt długo, nie zakładajmy, że zadzwoni ktoś inny albo że osoba doświadczająca przemocy nie życzy sobie naszej interwencji. Ratowanie życia i zdrowia, a także danie sygnału “nie jesteś sam” osobie doświadczającej przemocy jest sprawą dużo ważniejszą niż jakiekolwiek nasze wątpliwości. Dlatego także, jeśli znamy kogoś, kto w przeszłości doświadczał przemocy (przyjaciela, członka rodziny, sąsiadkę), warto do niego zadzwonić i sprawdzić, że jest bezpieczny. Te kilka minut może wpłynąć na czyjeś życie.
Na szczęście, dzięki mobilizacji wielu osób, pomoc dla osób doświadczających przemocy wciąż funkcjonuje. Dodatkowo, na bazie wytycznych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wdrażane są aktualnie dodatkowe środki zabezpieczające i procedury, mające na celu umożliwienie kontynuowania działalności placówek pomocowych. Dodatkowo powstają liczne nowe inicjatywy mające za cel wsparcie osób doświadczających przemocy w potrzebie. Jedną z nich jest chociażby akcja Rumianki i Bratki, skierowana do osób spędzających kwarantannę z przemocowym i pomagająca im w wezwaniu pomocy bez konieczności wychodzenia z domu
Przemoc Domowa - gdzie szukać pomocy?
Gdzie szukać pomocy? Gdzie znaleźć informacje, jak działać, jeśli jesteś świadkiem przemocy? Oto przygotowana przez nas lista miejsc, w których możecie szukać wsparcia:
Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie “Niebieska Linia” – poradnia telefoniczna pod tel. 22 668 70 00 czynna codziennie w godzinach 12.00-18.00, pogotowie prowadzi także poradnię mailową, udziela porad prawnych, świadczy pomoc środowiskową, jest ośrodkiem pomocy dla osób pokrzywdzonych przestępstwem. Na ich stronie internetowej znajdziecie bardzo dużo informacji na temat przemocy domowej, w tym także poradniki, jak pomóc sobie oraz jak pomóc, gdy jesteśmy świadkiem przemocy, a także informacje o możliwościach skorzystania ze wsparcia.
Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia – infolinia pod numerem 800 120 002 czynna jest całą dobę, przy stowarzyszeniu działa także poradnia mailowa, udzielane są porady prawne, podejmowane interwencje w sprawach przemocy w rodzinie, prowadzone programy korekcyjne i edukacyjne dla osób stosujących przemoc. Dodatkowe informacje znajdziecie także na tej stronie: Niebieska Linia.
Fundacja Centrum Praw Kobiet – udziela pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej, aktywizuje zawodowo, asystuje przy sprawach sądowych. Prowadzi dyżur psychologiczny i prawny w formie telefonu zaufania tel. 22 621 35 37, czynnego w godz. 10.00-16.00, telefon interwencyjny pod tel. 600 07 07 17, a także poradnię mailową. Fundacja współpracuje także ze Stołeczną Komendą Policji, zapewniając pokrzywdzonym kobietom możliwość kontaktu z policją w bardziej przyjaznych niż posterunek warunkach.
Ośrodki Interwencji Kryzysowej – zlokalizowane w całym kraju, pomagają bezpłatnie, bez względu na ubezpieczenie, w różnego rodzaju sytuacjach kryzysowych i w różnorodny sposób (noclegi, porady, interwencje, pomoc prawna, psychologiczna i socjalna). Lista ośrodków, pogrupowanych według ich lokalizacji dostępna jest tutaj: Ośrodki Interwencji Kryzysowej.
Portal Pomocy Społecznej – na jego stronach znajdziecie szczegółową bazę danych kontaktowych wszelkiego rodzaju instytucji pomocowych, wspierających osoby doświadczające przemocy, takich jak Ośrodki Interwencji Kryzysowej, Ośrodki Pomocy Społecznej, Ośrodki Wsparcia – Domy dla Matek z Dziećmi i Kobiet w Ciąży, Punkty Interwencji Kryzysowej czy Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie. Na stronach portalu możecie przeczytać także wiele artykułów o przemocy domowej, w tym poradniki dla osób pokrzywdzonych przemocą.
Kryzysowy Telefon Zaufania tel. 116 123, czynny codziennie w godzinach 14.00-22.00 – dla dorosłych w kryzysie emocjonalnym, potrzebujących wsparcia lub porady.
Dodatkowo ogólne informacje na temat tego, gdzie i jak szukać pomocy w sytuacji pogorszenia stanu psychicznego (zagrożenie życia, interwencja kryzysowa, problemy związane z uzależnieniami, przemoc domowa etc.) znajdziecie na stronie rządowej w sekcji dotyczącej koronawirusa i ochrony zdrowia psychicznego.